Màu sắc sẽ quyết định vai trò quan trọng trong việc thành công hay không của mỗi tác phẩm. Mỗi một màu sắc lại thể hiện một cảm xúc, thái độ trong công việc.Thế nên để đạt được kết quả tốt nhất, bất cứ designer nào cũng phải nắm rõ những lý thuyết cơ bản về màu sắc. Bài viết sau đây, chúng tôi sẽ giới thiệu quy tắc cơ bản để có những bộ phối màu đẹp, đơn giản và hiệu quả.
Màu sắc là gì?
Hiện nay, thật khó để tìm được một định nghĩa chính thống của màu sắc. Có thể hiểu đơn giản màu sắc là sản phẩm của ánh sáng. Nhờ có ánh sáng chiếu vào vật thể mà ta có thể thấy được hàng trăm màu sắc khác nhau. Cơ bản thì ánh sáng chỉ ba màu sắc chính là Đỏ, Vàng và Xanh. Từ 3 màu này chúng có thể pha trộn được tất cả các sắc khác nhau.
Vòng tuần hoàn màu sắc trong thiết kế:
Trong thiết kế, vòng tuần hoàn màu sắc là một trong những kiến thức màu sắc cơ bản mà bạn không nên bỏ qua. Vào năm 1666, Sir Isaac Newton đã phát triển biểu đồ màu đầu tiên và đề cập đến vòng tuần màu sắc. Theo ông, một vòng tròn màu bao gồm 3 màu cơ bản đó là màu đỏ, vàng và xanh dương. Về sau, các nhà khoa học đã nghiên cứu và cho ra đời những kiến thức khác nhau có liên quan đến vòng tròn màu sắc. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng, vòng tuần hoàn màu sắc (vòng tròn màu) dù bao gồm bao nhiêu màu sắc thì vẫn được trình bày, sắp xếp theo một trật tự hợp lý và mang đến những giá trị nhất định.
Dựa trên vòng tròn màu mà màu sắc được phân thành 3 bộ màu như sau:
Màu cơ bản: Bao gồm 3 màu đỏ, vàng và xanh dương. Đây là những gam màu cơ bản không thể trộn lẫn hoặc tạo thành từ những gam màu khác hợp thành. Bạn cũng cần chú ý rằng, các gam màu khác sẽ có nguồn gốc từ 3 màu cơ bản này.
Màu bậc 2: Là những gam màu được tạo ra bằng cách trộn 2 gam màu cơ bản lại với nhau. Màu bậc 2 bao gồm 3 màu đó là xanh lá, cam và tím.
Màu bậc 3: Là những gam màu được tạo ra bằng cách trộn 1 màu cơ bản với 1 màu bậc hai. Màu bậc 3 bao gồm các gam màu như vàng cam, đỏ cam, đỏ-tím, xanh-tím, xanh lục và vàng xanh lục.
Từ 12 màu trên, với các sắc độ (tone) khác nhau (Độ đậm nhạt của một màu khi pha thêm màu trắng, đen) tạo ra vòng tròn màu sắc đầy đủ.
Cuối cùng chúng ta được một vòng tròn màu hoàn chỉnh như dưới đây. Từ vòng tròn này sẽ giúp bạn rất nhiều trong phối màu và thiết kế sản phẩm.
Một số khái niệm bổ sung về màu sắc dựa theo vòng tuần hoàn màu sắc:
Màu tương phản
Đó là các màu đối kháng nhau, khi chúng đứng cạnh nhau sẽ cùng làm nổi bật nhau. Ở vòng tròn màu, các cặp màu tương phản đối xứng qua tâm vòng tròn. Hai màu này tạo ra sự tương phản mạnh nhất, mang đến độ sống động và tươi sáng nhất cho sản phẩm.
Ví dụ như hình dưới: 2 màu đối xứng tạo độ tương phản cao dễ gây mỏi mỏi mắt người xem. Để tránh tình trạng này, người thiết kế có thể sử dụng tone màu khác nhau để màu sắc nhẹ nhàng hơn, thấy được rõ các chi tiết trên ảnh.
Màu tương đồng:
Màu tương đồng là những màu thoạt nhìn qua trông chúng có vẻ giống nhau, nhóm màu đứng cạnh nhau trong vòng thuần sắc. Một dãy màu nối tiếp nhau, liên kết nhau chặt chẽ, không phân biệt nóng lạnh (mở rộng cả khi pha với trắng hoặc đen).
Ví dụ: Hình ảnh bên dưới sử dụng màu liền nhau tạo nên sự hài hòa và liên kết các chi tiết trong ảnh. Các màu sắc tương đồng cũng tạo sự mượt mà, hình ảnh không bị tách rời với nền. Màu vàng và màu xanh trong banner ở dưới cũng truyền tải mạnh mẽ thông điệp về một hành tinh xanh dù mới chỉ nhìn qua hình ảnh.
Màu Đối xứng- bổ sung (màu kiểu T)
Kiểu chọn theo hình chữ T từ vòng tròn màu sắc, suy diễn từ cặp màu tương phản. Nó gồm một màu tương phản và hai màu bên cạnh màu tương phản kia (xem hình). Việc chọn màu kiểu này giúp cho đa dạng màu hơn và nhiều khi bạn không muốn nhận thấy sự rõ ràng của tương phản.
Ví dụ: Các gam màu tương phản sử dụng nguyên tắc chữ T sẽ giữ được độ tương phản vừa mắt, khắc phục được điểm yếu của cặp màu tương phản.
Màu tam giác:
Là cách tìm ra ba màu chủ đạo trên vòng tròn màu, ba màu chính là ba đỉnh của tam giác đều. Màu tam giác (triad) mô tả như hình vẽ. Bạn chọn kiểu này khi cần có nhiều màu để phối hợp.
Hình ảnh sử dụng bộ màu tam giác tạo ra màu sắc sống động với độ tương phản cao nhưng không bị chói mắt do có sự bù trừ màu sắc. Với bộ 3 màu, bạn có thể chọn 1 màu làm chủ đạo và 2 màu còn lại để tăng độ sống động và độ tươi của màu chính.
Màu hình vuông:
Cách sử dụng tương tự như tam giác, khi cần sự đa dạng của màu sắc. Có hai kiểu chọn. Theo hình vuông và theo hình chữ nhật(tetrad) từ đó chọn ra bốn màu ở đỉnh. Mô tả cách chọn như sau:
Cách lựa chọn màu này tạo ra sự cân bằng khi sử dụng đồng thời 1 cặp màu nóng và một cặp màu lạnh. Các thiết kế theo cách pha màu này sẽ giữ được độ hài hòa, người xem không bị choáng ngợp vì màu sắc dày đặc. Cặp Màu nóng và cặp màu lạnh vừa bổ trợ vừa làm nổi các chi tiết của nhau, phù hợp với các thiết kế cần nhiều màu sắc nhưng không
Tổng kết:
Chọn màu sắc tưởng chừng như là việc đơn giản nhưng thực chất là rất khó khăn với các nhà thiết kế bởi mỗi một màu sắc sẽ mang đến một thông điệp riêng. Ví dụ như các gam màu sáng sẽ đem đến cảm giác vui vẻ, màu bão hòa thường có vẻ trang nghiêm… Do đó, khi lựa chọn màu nhà thiết kế cần đưa ra nhiều phương án khác nhau và cân nhắc thật kỹ trước khi đưa ra quyết định.
Để có thể tạo ra bản thiết kế hoàn hảo ngoài việc trang bị những kiến thức về màu sắc, các nhà thiết kế cũng cần biết cách sử dụng thành thạo một phần mềm thiết kế. Hiện nay, có rất nhiều phần mềm thiết kế chuyên nghiệp nhưng phần mềm dễ sử dụng và tạo ra được bản vẽ thiết kế nhiều ngành nghề khác nhau thì phải kể đến AutoCad. Đây là phần mềm hỗ trợ vẽ kỹ thuật thông dụng và hiện đại nhất hiện nay.
