I. Mobile web là gì?
Mobile web (hay Web App, ứng dụng web) là trang web được tối ưu hóa hiển thị tốt trên mọi thiết bị truy cập của người dùng.
Hiện nay có 3 loại ứng dụng Web chính là Responsive, Dynamic Serving, Separate Mobile Site.
Cùng GHD Media so sánh đặc điểm 3 loại mobile web dưới đây:
|
|
Responsive |
Dynamic Serving |
Separate Mobile Site |
|
Khái niệm |
Là trang web tự động thay đổi kích thước và hình thức hiển thị dựa theo kích cỡ màn hình thiết bị truy cập của người dùng |
Trang web tự động cung cấp 2 phiên bản khác nhau dựa theo thiết bị mà người dùng truy cập vào. HTML của từng thiết bị nhận được sẽ khác nhau. Tuy nhiên URL của trang web sẽ thay đổi. |
Đây là hình thức xây dựng 2 trang web riêng biệt cho Desktop và mobile. Các website này sẽ không phụ thuộc nhau về nội dung, URL cũng khác nhau. |
|
Mô tả |
Thay đổi để phù hợp với kích thước màn hình thiết bị truy cập của người dùng |
Phiên bản web khác nhau tùy vào thiết bị sử dụng người dùng |
Website khác nhau phục vụ cho từng thiết bị |
|
Thiết lập |
Thay đổi về CSS, không thay đổi HTML |
Phục vụ phiên bản HTML khác nhau tùy theo thiết bị |
|
|
URL |
Không thay đổi |
Không thay đổi |
Khác nhau cho Desktop và mobile |
|
Bảo trì |
Ít tốn kém |
Cần nhiều nhân lực về kỹ thuật |
2 trang web riêng biệt, có thể giống hoặc khác cho từng trang tùy theo định hướng phát triển |
|
Nội dung |
Chỉ một nội dung cho cả Desktop và mobile |
Chỉ một nội dung cho cả Desktop và Mobile, có thể khác nhau tùy theo định hướng phát triển |
2 webstie riêng biệt, có thể giống nhau hoặc riêng cho từng trang tùy theo định hướng phát triển. |
|
Tác động |
Không ảnh hưởng |
Không ảnh hưởng |
Chuẩn bị kỹ thuật để đảm bảo không bị trùng lặp nội dung |
|
Tốc độ tải |
Phiên bản mobile có thể load chậm hơn |
Tùy thuộc vào lập trình |
Tùy thuộc vào lập trình |
|
Trải nghiệm |
Tốt cho những trang đơn giản. Không tốt nếu website có nhiều tính năng và phức tạp. |
Tốt cho cả những website phức tạp và nhiều tính năng. |
Mang lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng trên điện thoại. |
|
Chi phí |
Thấp |
Trung bình |
Cao |
|
Các vấn đề |
Nếu website bị down thì người dùng desktop và mobile đều không truy cập được. |
Nếu website bị down thì người dùng desktop và mobile đều không truy cập được. |
Nếu website desktop bị down mà website mobile không bị thì người dùng di động vẫn truy cập được và ngược lại |
|
Ví dụ |
Ghdmedia.com |
Google.com |
facebook.com (destop) |
Từ bảng so sánh này ta có thể nhận ra một vài đặc điểm đặc trưng của từng loại Moblie web:
1. Responsive site:
-
Tiện lợi, phù hợp với các website tin tức, nội dung người dùng chỉ cần đọc là chính.
-
Chi phí thấp, bảo trì dễ dàng.
-
Thiết kế nhanh chóng, quản lý nội dung dễ dàng, URL và SEO.
Dễ dàng nhận ra rằng Responsive có nhiều ưu điểm như vậy nhưng nó lại không phù hợp với các website lớn, có nhiều tính năng tương tác người dùng, bởi nó không đem lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng.
Lời khuyên: Đây là lựa chọn phổ biến của đa số các website vừa và nhỏ, không có các tính năng phức tạp. Nếu bạn chỉ cần một trang hiển thị trên điện thoại đơn giản, hỗ trọ thêm cho bán hàng quy mô nhỏ thì Responsive rất phù hợp và tiện lợi.
2. Dynamic serving
-
Dynamic Serving khá phức tạp về kỹ thuật và tốn kém hơn trong quá trình xây dựng Mobile web.
-
Dễ dàng bảo trì, quản lý nội dung, URL và SEO.
-
Đem lại trải nghiệm tốt hơn.
Lời khuyên: Dynamic serving mang lại trải nghiệm người dùng tốt hơn hẳn responsive. Dù chưa đạt đến mức độ cá nhân hóa trải nghiệm tốt nhất. Nhưng với các ưu điểm về chi phí bảo trì cũng như dễ dàng sử dụng, quản lý nội dung và đặc biệt là SEO dễ dàng thì đây là lựa chọn phù hợp với những website thương mại điện tử; Các trang web có nhiều tính năng như e-commerce.
3. Separate mobile site
-
Mang đến trải nghiệm người tốt nhất trên điện thoại di động
-
Tốn nhiều thời gian lập trình.
-
Chi phí thiết kế ứng dụng web và bảo trì cao hơn.
-
Quá trình quản lý nội dung, URL, SEO phức tạp hơn.
Lời khuyên: Separate Mobile Site đòi hỏi rất nhiều ngân sách đầu tư và thơi gian nhưng lại đem đến cho người dùng trải nghiệm tuyệt vời và cá nhân hóa nhất. Đơn giản vì toàn bộ Mobile web được thiết kế và lập trình riêng để đạt được mục đích này.
Cho nên, nếu bạn muốn khách hàng có trải nghiệm tốt nhất trên Mobile và bạn có chi phí, thời gian và cả đội ngũ duy trì thì Separate Mobile Site là lựa chọn tối ưu.
II. Mobile app là gì?
Mobile App (hay App Mobile) là ứng dụng di động bạn có thể truy cập vào các nội dung mong muốn trên smartphone (điện thoại di động). Có 2 loại ứng dụng sử dụng chính hiện nay là: Native Mobile App, Hybrid Mobile App:
|
|
Native mobile app |
Hybrid mobile app |
|
Mô tả |
Nội dung được tải về điện thoại và truy cập để sử dụng. Bạn có thể sử dụng app mà không cần phải kết nối internet. |
Website được phát triển để hiển thị trên di động như một ứng dụng |
|
Thiết lập |
Phát triển ứng dụng mobile trên từng hệ điều hành |
Chỉ cần phát triển container, nội dung chủ yếu từ website |
|
Chi phí |
Tốn kém |
Ít tốn kém hơn |
|
Cập nhật |
Câph nhật thông qua các bản nâng cấp ứng dụng tải về |
Nội dung được cập nhật tùy website |
|
Tốc độ ứng dụng |
Tùy thuộc vào cách ứng dụng được viết và thông số thiết bị cài ứng dụng |
Tùy thuộc tốc độ internet |
|
Trải nghiệm người dùng |
Rất tốt vì được phát triển hướng tới trải nghiệm người dùng mobile |
Tốt nhưng trong một số trường hợp sẽ không bằng native app |
|
Khả năng sử dụng |
Có thể dùng được cả khi không có mạng |
Không thể sử dụng khi không có mạng |
|
Dung lượng |
Có xu hướng nặng hơn do người dùng phải tải toàn bộ nội dung về |
Dung lượng nhỏ hơn vì chỉ cần tải các phần cần thiết, nội dung chủ yếu từ website |
|
Ví dụ |
Amazon |
Uber |
1. Đặc điểm Native Mobile App:
-
Mang lại trải nghiệm tốt nhất cho người dùng tuy nhiên cho phí thiết kế App khá cao, thời gian phát triển cũng như bảo trì ứng dụng cũng tiêu tốn ngân sách khá lớn.
-
Nâng cấp nội dung khó khăn vì bắt buộc phải nâng cấp cả ứng dụng theo.
-
Ưu điểm là các ứng dụng native có thể hoạt động ngay cả khi không có mạng nếu các file cần thiết đã được tải xuống điện thoại.
Lời khuyên: Native Mobile App là các ứng dụng chuyên dụng cung cấp bảo mật tốt hơn nên chúng được các tổ chức tài chính như ngân hàng, công ty bảo hiểm lựa chọn rộng rãi,
Họ sẵn sàng chi nhiều tiền hơn cho việc phát triển và bảo trì các ứng dụng mobile đắt tiền hơn để cung cấp bảo mật cho khách hàng của họ. Ngoài ra, Native app còn có khả năng đáp ứng ứng dụng cho các nền tảng khác nhau.
Cho nên nếu bạn là một công ty mới hoặc kinh doanh nhỏ thì mô hình dưới đây sẽ hợp lý hơn.
2. Đăc điểm Hybrid Mobile App.
-
Trải nghiệm người dùng trên di động tốt, việc phát triển ứng dụng tuy không đơn giản nhưng ít phức tạp hơn native mobile app.
-
Cập nhật thông tin dễ dàng và nhanh chóng do nội dung được sync từ website.
Đây là lựa chọn hấp dẫn hơn đối với các công ty mới khởi nghiệp với kinh phí hạn chế và kinh doanh tập trung vào phân phối nội dung. Hybrid Mobile App là một lựa chọn tuyệt vời cho các ứng dụng kết nối với du lịch, đánh giá về hàng hóa khác nhau, hình ảnh và xếp hạng của khách hàng.
III. Kết luận:
Native app và Hybrid app không gây ra sự cạnh tranh nhưng đem đến nhiều cơ hội hơn cho các công ty để cung cấp cho người dùng của họ những trải nghiệm tốt nhất. Tùy mỗi mục tiêu,nhiệm vụ của công ty ngay từ đầu mà sẽ có lựa chọn để đạt được kết quả mong đợi.
IV. Lựa chọn Mobile web hay mobile app
Theo nghiên cứu mới đây nhất của Flurry Analytics cho thấy 90% thời gian người dùng sử dụng điện thoại là tương tác với mobile app, chỉ 10% là sử dụng browser để truy cập internet.
(90% thời gian trên điện thoại là sử dụng app, chỉ 10% là browser. Nguồn: Flurry Analytics)
Đừng vội mừng, những con số dưới đây sẽ khiến bạn thấy được độ khó khăn của thị trường này.
Thực tế, nếu bạn nhìn lại cách mà bạn đang sử dụng các ứng dụng di động bạn có thể thấy rằng đa phần thời gian khi sử dụng ứng dụng di động hằng ngày, bạn chỉ tập trung vào một số ứng dụng chủ yếu (Facebook, Youtube, email, chat app, v.v…).
Nhận định này cũng được nghiên cứu từ comScore khẳng định. Theo báo cáo thì 5 ứng dụng hàng đầu chiếm đến 80% – 90% tổng thời lượng sử dụng trên mobile. Điều này cũng có nghĩa là: Nếu app của bạn không lọt vào Top thì khả năng nhận được tương tác của bạn sẽ rất thấp hoặc gần như không có.
(Phần lớn người dùng chỉ sử dụng 5 app chính đứng top đầu - Nguồn: comScore)
Mặt khác, số lượng app được tải lên App store đang có dấu hiệu ra tăng liên tục với hơn 50.000 ứng dụng mỗi tháng. Nhưng theo những báo cáo từ Quartz và comScore lại có đến hơn 65% người dùng không mấy quan tâm và không tải thêm bất kì một úng dụng nào hàng tháng.
(Số lượng apps được phát triển ngày một tăng nhanh. Nguồn: Branch.io)
Một tin đáng buồn khác là gian người dùng sử dụng một app trước khi gỡ bỏ đã giảm rất nhiều. Theo Branch.io thì đến năm 2015, thời gian người dùng gỡ bỏ một app mới sau khi tải chỉ vỏn vẹn chưa đầy 30 phút.
(Hơn 65% người dùng không download ứng dụng mới hàng tháng. Nguồn: Quartz)
Các số liệu này đã đặt ra một vấn đề: Hệ sinh thái ứng dụng đang dần trở nên đa dạng và cạnh tranh cao hơn. Số lượng app khổng lồ khiến cho các app mới và nhỏ gần như không có cơ hội tiếp cận người dùng. Và dù được tải thì các app này cũng có khả năng bị xóa chỉ sau 1 vài lần sử dụng.
(Thời gian người dùng sử dụng một app trước khi gỡ bỏ đang ngắn dần. Nguồn: Branch.io)
Quay lại vấn đề cạnh tranh giữa các app. Để các app được tìm thấy và tải xuống nhiều hơn thì nhà phát triển chỉ có 2 lựa chọn: Tối ưu để được nằm top danh sách trên app store hoặc quảng cáo chúng trên các kênh để tiếp cận nhiều người dùng nhất.
Trong đó việc quảng cáo được ưu tiên hơn vì số lượng người tải xuống và sử dụng ứng dụng ảnh hưởng trực tiếp đến việc app đó có lọt vào top hay không.
Tuy nhiên, một bất cập đặt ra là: Chi phí quảng cáo cho app đã tăng lên nhanh chóng thậm chí có lúc tăng tới 200% trong 1 năm. Với mức giá như vậy thì khả năng quảng cáo gần như là bất khả thi với những app không có khả năng tài chính. Và dù đã được tải xuống thì việc có được ROI như mong đợi cũng rất khó khăn.
(Giá cài đặt app đã tăng vọt chỉ trong vòng 12 tháng - Nguồn: Fiksu)
Tóm lại, khó khăn lớn nhất của ứng dụng chính là làm sao để thu hút người dùng trong điều kiện bão hòa, và khi đã có người dùng rồi thì việc giữ họ tiếp tục sử dụng cũng là một khó khăn lớn không kém.
Mobile web vẫn không thể thay thế
Dù chỉ có khoảng 10% thời lượng người dùng dành cho di động, tuy nhiên, theo nhiều nguồn thông tin thì mobile web lại được nhận định là mang lại nhiều traffic hơn so với mobile app. Thực tế, việc kết nối giữa desktop web và mobile web tiện lợi hơn so với một mobile app. Tùy theo độ tuổi người dùng hoặc category mà đôi khi mobile web lại có thể chạm tới được nhiều người dùng hơn:
(Mức độ sử dụng mobile app và mobile web tùy theo độ tuổi –
Nguồn: IAB)
(Mức độ sử dụng mobile app và mobile web tùy theo ngành –
Nguồn: IAB)
Đặc biệt trong một số ngành đặc trưng như tài chính, bảo hiểm, bán lẻ, du lịch, v.v… thì mobile web đóng một vai trò quan trọng trong việc mang lại traffic và đóng góp vào sự phát triển.
(Một số ngành như bán lẻ, du lịch, tài chính,...thì mobile web vẫn đóng vai trò chủ đạo trong việc mang lại traffic – Nguồn: Morgan Stanley)
Mobile web là miệng phễu và mobile app là đáy phễu
Những thông tin trên cho thấy mobile web sẽ không vì việc mobile app chiếm ưu thế về thời gian sử dụng mà mất đi tầm quan trọng của mình mà hơn bao giờ hết nó ngày càng trở nên cần thiết hơn về việc bạn phải có một website tối ưu hóa tốt cho mobile.
Mobile web có vai trò thu hút nhiều khách viếng thăm hơn còn Mobile app sẽ đem lại cho bạn những người dùng trung thành hơn. Bởi, người dùng có xu hướng dành nhiều thời gian cho mobile app hơn là mobile web sau khi họ đã cài ứng dụng:
(Người dùng mobile app thường trung thành hơn sau khi cài ứng dụng họ tin tưởng. Nguồn: comScore)
Việc sử dụng mobile web hay mobile app là hoàn tùy thuộc vào mục đích của công ty ngay từ đầu. Với một số lĩnh vực, một mobile web tốt đã đủ để cung cấp trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng. Một số trường hợp khác thì mobile app lại là một lựa chọn tốt hơn. Do đó, sẽ không có một câu trả lời đúng cho câu hỏi "Mobile app hay Mobile web thì cái nào tốt hơn?". Chính các ưu và nhược điểm của Mobile web và Mobile app nói trên có thể giúp bạn xác định lựa chọn phù hợp với nhu cầu và các resource sẵn có của công ty.
Trong một số trường hợp, nếu bạn muốn vươn tới được nhiều hơn nữa những đối tượng khách hàng của mình thì có thể bạn sẽ cần phải có cả mobile web và mobile app. Mobile web như là miệng phễu hứng những người dùng mới và mobile app như là đáy phễu, giữ lại những khách hàng trung thành cho bạn.
V. Những xu thế mới xóa mờ khoảng cách Mobile web và Mobile app
1. Progressive web app
Progressive web app (PWA) là ứng dụng có thể cung cấp những tính năng bổ sung dựa trên các thiết bị hỗ trợ, cung cấp khả năng ngoại tuyến, đẩy thông báo, có giao diện và tốc độ tương đương với ứng dụng Native và lưu trữ cục bộ các tài nguyên.
Người dùng không cần cài đặt một ứng dụng chỉ để truy cập vào nội dung của dịch vụ đó. Người dùng có thể truy cập vào website mobile của dịch vụ đó thông qua browser và sau đó chỉ cần add icon của dịch vụ vào home screen. Lần sau người dùng có thể bấm mở dịch vụ đó ngay trên điện thoại mà không cần phải vào browser nữa.
Flipkart.com là một trong những website đầu tiên ứng dụng PWA. Xem clip dưới đây để hiểu PWA là thế nào và biết làm sao trải nghiệm thử PWA của Flipkart.
2. Phát triển trên nền tảng OTT
OTT là thuật ngữ được viết tắt từ “Over the top”. Là thuật ngữ chỉ loại dịch vụ nhà mạng Internet do chính các nhà cung cấp dịch vụ nội dung thực hiện chứ không phải do nhà cung cấp dịch vụ Internet hay nhà mạng nào đưa đến.
Ví dụ: Ở Việt Nam, từ những năm 2003 thì VNPT đã cung cấp cho người dùng Internet ADSL, người dùng có thể sử dụng dễ dàng các mạng xã hội để nhắn tin như skype, zalo, viber, zalo chính là một ứng dụng của OTT còn ADSL là nền tảng Internet.
Một ví dụ dễ hiểu hơn đó là Zalo hiện đang có hơn 45 triệu người dùng, chiếm gần như toàn bộ dân số có mạng internet tại Việt Nam. Lúc này nếu bạn có thể phát triển một ứng dụng nằm ngay trong Zalo thì bạn có thể thông qua Zalo để tiếp cận được hơn 45 triệu người dùng.
(Các ứng dụng OTT dùng trực tiếp trên Zalo đa dạng và không cần phải tải về)
Người dùng không cần phải download hay cài đặt một ứng dụng mới vì Zalo là một ứng dụng mà họ đã có sẵn trong máy. Lúc này, Zalo không trực tiếp phát triển ứng dụng mà đóng vai trò nhà mạng còn các ứng dụng đóng vau trò như dịch vụ OTT.
Theo thống kê, năm 2018 thì 54% dân số Việt Nam thường xuyên truy cập Internet và con số này còn tăng thêm 38% vào năm 2023. OTT đã trở thành xu hướng không thể thiếu trong thời đại công nghệ và chắc chắn sẽ rất thành công và phổ biến trong tương lai.
Mặc dù những giải pháp mới này chưa phổ biến ngay nhưng sự phát triển mạnh của các OTT và PWA đã và đang là xu hướng không thể tránh khỏi, do đó các nhà khai thác cần có những chiến lược hợp lý để tham gia vào phân khúc này.
